Anasayfa
BİLGE KAĞAN ABİDESİ
Doğu Cephesi
Tanrı gibi tanrı yaratmış Türk Bilge Kağanı,sözüm:
Babam Türk Bilge Kağanı.......Sir,Dokuz Oğuz,İki Ediz çadırlı
beyleri, milleti........Türk tanrısı........üzerine kağan
oturdum.Oturduğumda ölecek gibi düşünen Türk Beyleri,milleti memnun
olup sevinip,yere dikilmiş gözü yukarı baktı. Bu zamanda kendim oturup
bunca ağır töreyi dört taraftaki ........dim.
Üstte mavi
gök,altta yağız yer kılındıkta,ikisi arasında insan oğlu kılınmış.
İnsan oğlunun üzerine ecdadım Bumin kağan,İstemi Kağan oturmuş.
Oturarak Türk milletinin ilini,töresini tutu vermiş,düzene soku
vermiş.Dört taraf hep düşman imiş .Ordu sevk ederek dört taraftaki
milleti hep almış,hep tabi kılmış.Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz
çöktürmüş.Doğuda Kadırgan Ormanına kadar kondurmuş.İkisi arasında pek
teşkilatsız Gök Türkü düzene sokarak öylece oturuyormuş.Bilgili Kağan
imiş.Buyruku bilgili imiş tabii,cesur imiş tabii.Beyleri de milleti de
doğru imiş. Onun için ili öylece tutmuş tabii.İli tutup töreyi
düzenlemiş.Kendisi öylece vefat etmiş.Yasçı,ağlayıcı,doğuda gün
doğusundan Bökli Çöllü halk, Çin,Tibet, Avar, Bizans,Kırgız,Üç Kurıkan,
Otuz Tatar,Kıtay,Tatabı,bunca millet gelip ağlamış, yas tutmuş.Öyle
ünlü kağan imiş.
Ondan sonra küçük kardeşi kağan olmuş
tabii,oğulları kağan olmuş tabii. Ondan sonra küçük kardeşi büyük
kardeşi gibi kılınmamış olacak,oğlu babası gibi kılınmamış
olacak.Bilgisiz kağan oturmuştur,kötü kağan oturmuştur. Buyruku da
bilgisizmiş tabii,kötü imiş tabii.Beyleri,milleti ahenksiz olduğu
için,Çin milleti hilekar ve sahtekar olduğu için,aldatıcı olduğu
için,küçük kardeş ve büyük kardeşi birbirine düşürdüğü için,bey ve
milleti karşılıklı çekiştirdiği için,Türk milleti il yaptığı ilini
elden çıkarmış,kağan yaptığı kağanını kaybedivermiş.Çin milletine
beylik erkek evladını kul kıldı, hanımlık kız evladını cariye
kıldı.Türk beyler Türk adını bıraktı.Çinli beyler Çin adını tutarak,Çin
kağanına itaat etmiş.Elli yıl işi gücü vermiş.Doğuda gün doğusunda
Bökli Kağana kadar ordu sevk edi vermiş.Batıda Demir Kapıya ordu sevk
edivermiş.Çin kağanına ilini,töresini alı vermiş.
Türk
halk kilesi şöyle demiş:İlli millet idim,ilim şimdi hani,kime ili
kazanıyorum der imiş.Kağanlı millet idim,kağanım hani,ne kağana
işi,gücü veriyorum der imiş.Öyle diyip Çin kağanına düşman olmuş.Düşman
olup, kendisini tanzim ve tertip edemediğinden,yine tabii olmuş.
Bunca işi,gücü verdiğini düşünmeden,Türk milletini öldüreyim, kökünü kurutayım der imiş.Yok olmaya gidiyormuş.
Yukarıda Türk Tanrısı,mukaddes yeri,suyu öyle tanzim etmiştir.
Türk milleti yok olmasın diye,millet olsun diye,babam ilteriş
Kağanı,annem İlbilge Hatunu göğün tepesinden tutup yukarı
kaldırmıştır.Kağan on yedi erle dışarı çıkmış.Dışarı yürüyor diye ses
işitip şehirdeki dağa çıkmış,dağdaki inmiş.Toplanıp yetmiş er
olmuş.Tanrı kuvvet verdiği için,babam kağanın askeri kurt gibi
imiş,düşmanı koyun gibi imiş. Doğuya batıya asker sevk edip
toplamış,yığmış.Hepsi yedi yüz er olmuş.
Yedi yüz er
olup ilsizleşmiş,kağansızlaşmış milleti,Türk töresini bırakmış
milleti,ecdadımın töresince yaratmış,yetiştirmiş.Tölis,Tarduş milletini
orda tanzim etmiş.Yabguyu,şadı orda vermiş.
Güneyde Çin
milleti düşman imiş.Kuzeyde Baz Kağan,Dokuz Oğuz kavmi düşman
imiş.Kıırgız,Kurıkan,Otuz Tatar,Kıtay,Tatabı, hep düşman imiş.Babam
kağan bunca........kırk yedi defa ordu sevk etmiş,yirmi savaş
yapmış.Tanrı lutfettiği için illiyi ilsizleştirmiş,kağanlıyı
kağansızlatmış,düşmanı tabi kılmış,dizliye diz çöktürmüş,başlıya baş
eğdirmiş.Babam kağan öylece ili,töreyi kazanıp,uçup gitmiş.
Babam kağan için ilki Baz Kağanı balbal olarak dikmiş.Babam kağan
uçduğunda kendim sekiz yaşında kaldım.O töre üzerine amcam kağan
oturdu. Oturarak Türk milletini tekrar tanzim etti,tekrar
besledi.Fakiri zengin kıldı,azı çok kıldı.
Amcam kağan oturduğunda kendim prens.....Tanrı buyurduğu için on dört yaşımda Tarduş milleti üzerine şad oturdum.
Amcam kağan ile doğuda Yeşil Nehire,Şantung Ovasına kadar ordu
sevk ettik. Batıda Demir Kapıya kadar ordu sevk ettik.Kögmeni aşarak
Kırgız ülkesine kadar ordu sevk ettik.Yekun olarak yirmi beş defa ordu
sevk ettik, on üç defa savaştık. İlliyi ilsizleştrdik,kağanlıyı
kağansızlaştırdık.Dizliye diz çöktürdük, başlıya baş eğdirdik.
Türgiş kağanı Türküm,milletim idi.Bilmediği için bize karşı
yanlış hareket ettiği,ihanet ettiği için kağanı öldü,buyruku,beyleri
de öldü.On ok kavmi eziyet gördü.
Ecdadımızın tutmuş olduğu yer,su sahipsiz kalmasın diye Az milletini tanzim ve tertip edip.........
Bars bey idi.Kağan adını burda biz verdik.Kız kardeşim prensesi
verdik.Kendisi ihanet etti,kağanı öldü,öilleti cariye,kul oldu.
Kögmenin yeri,suyu sahipsiz kalmasın diye Az,Kırgız milletini
tanzim ve terrtip edip geldik.Savaştık........ilini geri verdik.
Doğuda Kadırkan ormanını aşarak milleti öyle kondurduk,öyle
düzene soktuk.Batıda Kengü Tarbana kadar Türk milleti öyle
kondurduk,öyle düzene soktuk.
O zamanda kul kullu,cariye
cariyeli olmuştu.Küçük kardeş büyük kardeşini bilmezdi,oğlu babasını
bilmezdi.Öyle kazanılmış,öyle düzene sokulmuş ilimiz, töremiz vardı.
Türk Oğuz beyleri,milleti işit:Üstte gök basmasa,altta yağız
yer delinmese, Türk milleti,ilini,töreni kim bozabilecekti? Türk
milleti, vazgeç, pişman ol! Disiplinsizliğinden dolayı,beslemiş olan
kağanına,hür ve müstakil iyi iline karşı hata ettin,kötü hale soktun.
Silahlı nereden gelip dağıtarak gönderdi? Mızraklı nereden
gelerek sürüp gönderdi? Mukaddes Ötüken ormanının milleti,gittin!
Doğuya giden, gittin! Batıya giden,gittin! Gittiğin yerde hayrın şu
olmalı:Kanın nehir gibi koştu.Kemiğin dağ gibi yattı.Beylik erkek
evladını kul kıldın.O bilmemenden dolayı,kötülüğün yüzünden amcam kağan
uçup gitti.
Önce Kırgız kağanını balbal olarak
diktim.Türk milletinin adı sanı yok olmasın diye,babam kağanı,annem
hatunu yükselten Tanrı,il veren Tanrı,Türk milletinin adı sanı yok
olmasın diye,kendimi o Tanrı kağan oturttu tabii.
Varlıklı,zengin millet üzerine oturmadım.İçte aşsız,dışta donsuz;
düşkün, perişan millet üzerine oturdum.Küçük kardeşim Kül Tigin ile
konuştuk. Babamızın, amcamızın kazanmış olduğu milletin adı sanı yok
olmasın diye Türk milleti için gece uyumadım,gündüz oturmadım.küçük
kardeşim Kül Tigin ile,iki şad ile öle yite kazandım. Öyle kazanıp
bütün milleti ateş,su kılmadım.
Ben kendim kağan
oturduğumda her yere gitmiş olan millet yaya olarak,çıplak olarak,öle
yite geri geldi.Milleti besleyeyim diye kuzeyde Oğuz kavmine doğru;
güneyde Çin Çine doğru on iki defa ordu sevk ettim
.........savaştım.Ondan sonra Tanrı buyurduğu için ,devletim,kısmetim
var olduğu için,ölecek milleti diriltip besledim. Çıplak milleti
elbiseli kıldım.Fakir milleti çok kıldım.Değerli illiden, değerli
kağanlıdan daha iyi kıldım.Dört taraftaki milleti hep tabi
kıldım,düşmansız kıldım.Hep bana itaat etti.
On yedi
yaşımda Tanguta doğru ordu sevk ettim.Tangut milletini bozdum.
Oğlunu, karısını,at sürüsünü,servetini, orda aldım.
On sekiz yaşımda Altı Çub Soğdaka doğru ordu sevk ettim.Milleti orda bozdum.
Çinli Ong vali,elli bin asker geldi. Başta savaştım.O orduyu orda yok ettim.
Yirmi yaşımda,Basmıl Iduk Kut soyundan olan kavim idi,kervan
göndermiyor diye ordu sevk ettim.K............m tabi kıldım,malını
çevirip getirdim.
Yirmi iki yaşımda Çine doğru ordu sevk ettim.Çaça general,seksen bin asker ile savaştım.Askerini orda öldürdüm.
Yirmi altı yaşımda Çin kavmi Kırgız ile beraber düşman
oldu.Kemi geçerek Çine doğru ordu sevk ettim.Örpende savaştım.Askerini
mızakladım.Az milletini aldım ........tabi kıldım.
Yirmi yedi yaşımda Kırgıza doğru ordu sevk ettim.Mızrak batımı karı
söküp, Kögmen ormanını aşarak yürüyüp Kırgız kavmini uykuda
bastım.Kağanı ile Songa ormanında savaştım.Kağanını öldürdüm,ilini
aldım.
O yılda Türgişe doğru Altın ormanını aşarak İrtiş
nehrini geçip yürüdüm. Türgiş kavmini uykuda bastım.Türgiş kağanının
ordusu ateş gibi, fırtına gibi geldi. Bolçuda
savaştık.Kağanını,yabgusunu,şadını orda öldürdüm. İlini orda aldım.
Otuz yaşımda Beş Balıka doğru ordu sevk ettim.Altı defa
savaştım ........ askerini hep öldürdüm.Onun içindeki ne kadar
insan.......yok olacakt ı......... çağırmak için geldi.Beş Balık onun
için kurtuldu.
Otuz bir yaşımda Karluk milletini
öldürdüm,orda aldım.....Basmıl kara ......... Karluk milleti toplanıp
geldi........m,öldürdüm.
Dokuz Oğuz benim milletim
idi.Gök,yer bulanığı için,ödüne kıskançlık değdiği için düşmen yok
oldu.Bir yılda dört defa savaştım.:
En önce Togu Balıkta savaştım.Tolga nehrini yüzdürerek geçip ordusunu.........
İkinci olarak Andırguda savaştım.Askerini mızrakladım........
Üçüncü olarak Çuş başında savaştım.Türk milleti ayak titretti,
perişan olacaktı. İlerleyip yayarak gelen ordusunu püskürttüm.Çok
ölecek orda dirildi.Orda Tongra yiğiti bir boyu Tonga Tigin mateminde
çeviri vurdum
Dördüncü olarak Ezginti Kadızda savaştım.Askerini orda mızrakladım, yıprattım..... .yıprat.......
Otuz iki yaşımda Amgı kalesinde kışladıkta kıtlık oldu.İlk
baharında Oğuza doğru ordu sevk ettim.İlk ordu dışarı çıkmıştı,ikinci
ordu merkezde idi.Üç Oğuz ordusu basıp geldi.Yaya, kötü oldu diyip
yenmek için geldi.Bir kısım ordusu evi barkı yağma etmek için gitti,bir
kısım ordusu savaşmak için geldi.Biz az idik.kötü durumda idik.
Oğuz.......düşman........Tanrı kuvvet verdiği için orda
mızrakladım, dağıttım. Tanrı bahşettiği için,ben kazandığım için Türk
milleti kazanmıştır. Ben küçük kardeşimle beraber böyle başa geçip
kazanmasam Türk milleti ölecekti,yok olacaktı.Türk
beyleri,milleti,böyle düşünün,böyle bilin !
Oğuz kavmi
..........göndermeden,diye ordu sevk ettim.Evini barkını bozdum. Oğuz
kavmi Dokuz Tatar ile toplanıp geldi.Aguda iki büyük savaş
yaptım.Ordusunu bozdum. İlini orda aldım.Öyle kazanıp...........
Doğu Cephesi
Tanrı gibi tanrı yaratmış Türk Bilge Kağanı,sözüm:
Babam Türk Bilge Kağanı.......Sir,Dokuz Oğuz,İki Ediz çadırlı
beyleri, milleti........Türk tanrısı........üzerine kağan
oturdum.Oturduğumda ölecek gibi düşünen Türk Beyleri,milleti memnun
olup sevinip,yere dikilmiş gözü yukarı baktı. Bu zamanda kendim oturup
bunca ağır töreyi dört taraftaki ........dim.
Üstte mavi
gök,altta yağız yer kılındıkta,ikisi arasında insan oğlu kılınmış.
İnsan oğlunun üzerine ecdadım Bumin kağan,İstemi Kağan oturmuş.
Oturarak Türk milletinin ilini,töresini tutu vermiş,düzene soku
vermiş.Dört taraf hep düşman imiş .Ordu sevk ederek dört taraftaki
milleti hep almış,hep tabi kılmış.Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz
çöktürmüş.Doğuda Kadırgan Ormanına kadar kondurmuş.İkisi arasında pek
teşkilatsız Gök Türkü düzene sokarak öylece oturuyormuş.Bilgili Kağan
imiş.Buyruku bilgili imiş tabii,cesur imiş tabii.Beyleri de milleti de
doğru imiş. Onun için ili öylece tutmuş tabii.İli tutup töreyi
düzenlemiş.Kendisi öylece vefat etmiş.Yasçı,ağlayıcı,doğuda gün
doğusundan Bökli Çöllü halk, Çin,Tibet, Avar, Bizans,Kırgız,Üç Kurıkan,
Otuz Tatar,Kıtay,Tatabı,bunca millet gelip ağlamış, yas tutmuş.Öyle
ünlü kağan imiş.
Ondan sonra küçük kardeşi kağan olmuş
tabii,oğulları kağan olmuş tabii. Ondan sonra küçük kardeşi büyük
kardeşi gibi kılınmamış olacak,oğlu babası gibi kılınmamış
olacak.Bilgisiz kağan oturmuştur,kötü kağan oturmuştur. Buyruku da
bilgisizmiş tabii,kötü imiş tabii.Beyleri,milleti ahenksiz olduğu
için,Çin milleti hilekar ve sahtekar olduğu için,aldatıcı olduğu
için,küçük kardeş ve büyük kardeşi birbirine düşürdüğü için,bey ve
milleti karşılıklı çekiştirdiği için,Türk milleti il yaptığı ilini
elden çıkarmış,kağan yaptığı kağanını kaybedivermiş.Çin milletine
beylik erkek evladını kul kıldı, hanımlık kız evladını cariye
kıldı.Türk beyler Türk adını bıraktı.Çinli beyler Çin adını tutarak,Çin
kağanına itaat etmiş.Elli yıl işi gücü vermiş.Doğuda gün doğusunda
Bökli Kağana kadar ordu sevk edi vermiş.Batıda Demir Kapıya ordu sevk
edivermiş.Çin kağanına ilini,töresini alı vermiş.
Türk
halk kilesi şöyle demiş:İlli millet idim,ilim şimdi hani,kime ili
kazanıyorum der imiş.Kağanlı millet idim,kağanım hani,ne kağana
işi,gücü veriyorum der imiş.Öyle diyip Çin kağanına düşman olmuş.Düşman
olup, kendisini tanzim ve tertip edemediğinden,yine tabii olmuş.
Bunca işi,gücü verdiğini düşünmeden,Türk milletini öldüreyim, kökünü kurutayım der imiş.Yok olmaya gidiyormuş.
Yukarıda Türk Tanrısı,mukaddes yeri,suyu öyle tanzim etmiştir.
Türk milleti yok olmasın diye,millet olsun diye,babam ilteriş
Kağanı,annem İlbilge Hatunu göğün tepesinden tutup yukarı
kaldırmıştır.Kağan on yedi erle dışarı çıkmış.Dışarı yürüyor diye ses
işitip şehirdeki dağa çıkmış,dağdaki inmiş.Toplanıp yetmiş er
olmuş.Tanrı kuvvet verdiği için,babam kağanın askeri kurt gibi
imiş,düşmanı koyun gibi imiş. Doğuya batıya asker sevk edip
toplamış,yığmış.Hepsi yedi yüz er olmuş.
Yedi yüz er
olup ilsizleşmiş,kağansızlaşmış milleti,Türk töresini bırakmış
milleti,ecdadımın töresince yaratmış,yetiştirmiş.Tölis,Tarduş milletini
orda tanzim etmiş.Yabguyu,şadı orda vermiş.
Güneyde Çin
milleti düşman imiş.Kuzeyde Baz Kağan,Dokuz Oğuz kavmi düşman
imiş.Kıırgız,Kurıkan,Otuz Tatar,Kıtay,Tatabı, hep düşman imiş.Babam
kağan bunca........kırk yedi defa ordu sevk etmiş,yirmi savaş
yapmış.Tanrı lutfettiği için illiyi ilsizleştirmiş,kağanlıyı
kağansızlatmış,düşmanı tabi kılmış,dizliye diz çöktürmüş,başlıya baş
eğdirmiş.Babam kağan öylece ili,töreyi kazanıp,uçup gitmiş.
Babam kağan için ilki Baz Kağanı balbal olarak dikmiş.Babam kağan
uçduğunda kendim sekiz yaşında kaldım.O töre üzerine amcam kağan
oturdu. Oturarak Türk milletini tekrar tanzim etti,tekrar
besledi.Fakiri zengin kıldı,azı çok kıldı.
Amcam kağan oturduğunda kendim prens.....Tanrı buyurduğu için on dört yaşımda Tarduş milleti üzerine şad oturdum.
Amcam kağan ile doğuda Yeşil Nehire,Şantung Ovasına kadar ordu
sevk ettik. Batıda Demir Kapıya kadar ordu sevk ettik.Kögmeni aşarak
Kırgız ülkesine kadar ordu sevk ettik.Yekun olarak yirmi beş defa ordu
sevk ettik, on üç defa savaştık. İlliyi ilsizleştrdik,kağanlıyı
kağansızlaştırdık.Dizliye diz çöktürdük, başlıya baş eğdirdik.
Türgiş kağanı Türküm,milletim idi.Bilmediği için bize karşı
yanlış hareket ettiği,ihanet ettiği için kağanı öldü,buyruku,beyleri
de öldü.On ok kavmi eziyet gördü.
Ecdadımızın tutmuş olduğu yer,su sahipsiz kalmasın diye Az milletini tanzim ve tertip edip.........
Bars bey idi.Kağan adını burda biz verdik.Kız kardeşim prensesi
verdik.Kendisi ihanet etti,kağanı öldü,öilleti cariye,kul oldu.
Kögmenin yeri,suyu sahipsiz kalmasın diye Az,Kırgız milletini
tanzim ve terrtip edip geldik.Savaştık........ilini geri verdik.
Doğuda Kadırkan ormanını aşarak milleti öyle kondurduk,öyle
düzene soktuk.Batıda Kengü Tarbana kadar Türk milleti öyle
kondurduk,öyle düzene soktuk.
O zamanda kul kullu,cariye
cariyeli olmuştu.Küçük kardeş büyük kardeşini bilmezdi,oğlu babasını
bilmezdi.Öyle kazanılmış,öyle düzene sokulmuş ilimiz, töremiz vardı.
Türk Oğuz beyleri,milleti işit:Üstte gök basmasa,altta yağız
yer delinmese, Türk milleti,ilini,töreni kim bozabilecekti? Türk
milleti, vazgeç, pişman ol! Disiplinsizliğinden dolayı,beslemiş olan
kağanına,hür ve müstakil iyi iline karşı hata ettin,kötü hale soktun.
Silahlı nereden gelip dağıtarak gönderdi? Mızraklı nereden
gelerek sürüp gönderdi? Mukaddes Ötüken ormanının milleti,gittin!
Doğuya giden, gittin! Batıya giden,gittin! Gittiğin yerde hayrın şu
olmalı:Kanın nehir gibi koştu.Kemiğin dağ gibi yattı.Beylik erkek
evladını kul kıldın.O bilmemenden dolayı,kötülüğün yüzünden amcam kağan
uçup gitti.
Önce Kırgız kağanını balbal olarak
diktim.Türk milletinin adı sanı yok olmasın diye,babam kağanı,annem
hatunu yükselten Tanrı,il veren Tanrı,Türk milletinin adı sanı yok
olmasın diye,kendimi o Tanrı kağan oturttu tabii.
Varlıklı,zengin millet üzerine oturmadım.İçte aşsız,dışta donsuz;
düşkün, perişan millet üzerine oturdum.Küçük kardeşim Kül Tigin ile
konuştuk. Babamızın, amcamızın kazanmış olduğu milletin adı sanı yok
olmasın diye Türk milleti için gece uyumadım,gündüz oturmadım.küçük
kardeşim Kül Tigin ile,iki şad ile öle yite kazandım. Öyle kazanıp
bütün milleti ateş,su kılmadım.
Ben kendim kağan
oturduğumda her yere gitmiş olan millet yaya olarak,çıplak olarak,öle
yite geri geldi.Milleti besleyeyim diye kuzeyde Oğuz kavmine doğru;
güneyde Çin Çine doğru on iki defa ordu sevk ettim
.........savaştım.Ondan sonra Tanrı buyurduğu için ,devletim,kısmetim
var olduğu için,ölecek milleti diriltip besledim. Çıplak milleti
elbiseli kıldım.Fakir milleti çok kıldım.Değerli illiden, değerli
kağanlıdan daha iyi kıldım.Dört taraftaki milleti hep tabi
kıldım,düşmansız kıldım.Hep bana itaat etti.
On yedi
yaşımda Tanguta doğru ordu sevk ettim.Tangut milletini bozdum.
Oğlunu, karısını,at sürüsünü,servetini, orda aldım.
On sekiz yaşımda Altı Çub Soğdaka doğru ordu sevk ettim.Milleti orda bozdum.
Çinli Ong vali,elli bin asker geldi. Başta savaştım.O orduyu orda yok ettim.
Yirmi yaşımda,Basmıl Iduk Kut soyundan olan kavim idi,kervan
göndermiyor diye ordu sevk ettim.K............m tabi kıldım,malını
çevirip getirdim.
Yirmi iki yaşımda Çine doğru ordu sevk ettim.Çaça general,seksen bin asker ile savaştım.Askerini orda öldürdüm.
Yirmi altı yaşımda Çin kavmi Kırgız ile beraber düşman
oldu.Kemi geçerek Çine doğru ordu sevk ettim.Örpende savaştım.Askerini
mızakladım.Az milletini aldım ........tabi kıldım.
Yirmi yedi yaşımda Kırgıza doğru ordu sevk ettim.Mızrak batımı karı
söküp, Kögmen ormanını aşarak yürüyüp Kırgız kavmini uykuda
bastım.Kağanı ile Songa ormanında savaştım.Kağanını öldürdüm,ilini
aldım.
O yılda Türgişe doğru Altın ormanını aşarak İrtiş
nehrini geçip yürüdüm. Türgiş kavmini uykuda bastım.Türgiş kağanının
ordusu ateş gibi, fırtına gibi geldi. Bolçuda
savaştık.Kağanını,yabgusunu,şadını orda öldürdüm. İlini orda aldım.
Otuz yaşımda Beş Balıka doğru ordu sevk ettim.Altı defa
savaştım ........ askerini hep öldürdüm.Onun içindeki ne kadar
insan.......yok olacakt ı......... çağırmak için geldi.Beş Balık onun
için kurtuldu.
Otuz bir yaşımda Karluk milletini
öldürdüm,orda aldım.....Basmıl kara ......... Karluk milleti toplanıp
geldi........m,öldürdüm.
Dokuz Oğuz benim milletim
idi.Gök,yer bulanığı için,ödüne kıskançlık değdiği için düşmen yok
oldu.Bir yılda dört defa savaştım.:
En önce Togu Balıkta savaştım.Tolga nehrini yüzdürerek geçip ordusunu.........
İkinci olarak Andırguda savaştım.Askerini mızrakladım........
Üçüncü olarak Çuş başında savaştım.Türk milleti ayak titretti,
perişan olacaktı. İlerleyip yayarak gelen ordusunu püskürttüm.Çok
ölecek orda dirildi.Orda Tongra yiğiti bir boyu Tonga Tigin mateminde
çeviri vurdum
Dördüncü olarak Ezginti Kadızda savaştım.Askerini orda mızrakladım, yıprattım..... .yıprat.......
Otuz iki yaşımda Amgı kalesinde kışladıkta kıtlık oldu.İlk
baharında Oğuza doğru ordu sevk ettim.İlk ordu dışarı çıkmıştı,ikinci
ordu merkezde idi.Üç Oğuz ordusu basıp geldi.Yaya, kötü oldu diyip
yenmek için geldi.Bir kısım ordusu evi barkı yağma etmek için gitti,bir
kısım ordusu savaşmak için geldi.Biz az idik.kötü durumda idik.
Oğuz.......düşman........Tanrı kuvvet verdiği için orda
mızrakladım, dağıttım. Tanrı bahşettiği için,ben kazandığım için Türk
milleti kazanmıştır. Ben küçük kardeşimle beraber böyle başa geçip
kazanmasam Türk milleti ölecekti,yok olacaktı.Türk
beyleri,milleti,böyle düşünün,böyle bilin !
Oğuz kavmi
..........göndermeden,diye ordu sevk ettim.Evini barkını bozdum. Oğuz
kavmi Dokuz Tatar ile toplanıp geldi.Aguda iki büyük savaş
yaptım.Ordusunu bozdum. İlini orda aldım.Öyle kazanıp...........
