Anasayfa
Anonim Halk Edebiyatı ürünlerinin temel özelliği yaratıcılarının belli
olmamasıdır. Bunlar, sözlü gelenekte yaşar ve ağızdan ağıza yayılır.
Bu ürünlerin en önemlileri: Halk Masalları, Halk Hikayeleri‘dır diğer
ürünler aşağıda kısaca açıklanmıştır:
Efsaneler:İçlerinde
olağanüstü kişi ve olaylar bulunan, tarihsel olaylarla Örülmüş halk
masallarıdır. Destan ve masala benzer ancak masal gibi iyi sonla bitmez.
Karagöz ile Hacivat:
Seyirlik
halk oyunlarındandır. Bir gölge oyunu olan türün başlıca kahramanı olan
Karagöz cahil halk tipini; Hacivat ise aydın ya da yan aydın tipi
temsil eder. Deriden kesilen ve “tasvir” denen birtakım biçimlerin,
arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perdeye yansıtılması temeline dayanır.
Orta Oyunu:
Karagöz’de
olduğu gibi tuluata (doğaçlamaya ) dayalıdır. Yazılı bir metne bağlı
kalınmaz. Seyircilerle çevrilmiş bir alanda oynanır. En önemli
kişileri kavuklu ve Pişekar’dır. Yanlış anlamalar, şive taklitleri söz
oyunları, hazır cevaplık başlıca güldürü öğeleridir.
Meddah :
Tek
kişilik gösteridir. Meddah, öyküler anlatırken, öykülerde yer alan
kişilerin de taklitlerini yapar. Olabildiğince, onların kılığına
bürünür. Meddah öykülerinde konuşma dili kullanılır.
Bilmeceler:
Çoğu
ölçülü, uyaklı, aliterasyonudur. Bir söz oyunu niteliği gösterir. Amaç,
bir varlık ya da nesnenin niteliklerini söyleyerek onun ne olduğunu
karşıdakine buldurmaktadır.,
Fıkralar:
Fıkralar,
nükteli küçük öykülerdir. Güldürürken düşündürmeyi de amaçlar.
Nasrettin Hoca Fıkraları, Bektaşi ve incili Çavuş fıkraları ünlüdür.
Atasözleri:
Kimin,
ne zaman söylediği belirsizdir. Uzun gözlem ve deneyimin ürünüdür.
Toplumumuzun, kültürünün, yaşam felsefesinin yansıdığı en önemli
ürünlerdir. İnsanlara öğüt vererek yol gösterir. Çoğu hece ölçüsüyle
söylenmiştir
Ninniler:
Küçük çocukları uyutmak amacıyla söylenirler. Ezgilidirler. Türkü biçimiyle oluşturulurlar.
Ağıtlar:
Ninniler gibi ezgiyle söylenirler. Türkülerin bir türü sayılabilir. Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan acı anlatılır.
Türküler:
Değişik
konularda söylenebilir. Her zaman ezgilidir. Genellikle hecenin 11′li
kalıbı kullanılır. Düzenleyicileri genellikle bilinmez.
Maniler:
Sevgi, doğa gibi konularda söylenir. Tek dörtlükten oluşur. Uyaklanışı (a a b a) biçimindedir.
olmamasıdır. Bunlar, sözlü gelenekte yaşar ve ağızdan ağıza yayılır.
Bu ürünlerin en önemlileri: Halk Masalları, Halk Hikayeleri‘dır diğer
ürünler aşağıda kısaca açıklanmıştır:
Efsaneler:İçlerinde
olağanüstü kişi ve olaylar bulunan, tarihsel olaylarla Örülmüş halk
masallarıdır. Destan ve masala benzer ancak masal gibi iyi sonla bitmez.
Karagöz ile Hacivat:
Seyirlik
halk oyunlarındandır. Bir gölge oyunu olan türün başlıca kahramanı olan
Karagöz cahil halk tipini; Hacivat ise aydın ya da yan aydın tipi
temsil eder. Deriden kesilen ve “tasvir” denen birtakım biçimlerin,
arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perdeye yansıtılması temeline dayanır.
Orta Oyunu:
Karagöz’de
olduğu gibi tuluata (doğaçlamaya ) dayalıdır. Yazılı bir metne bağlı
kalınmaz. Seyircilerle çevrilmiş bir alanda oynanır. En önemli
kişileri kavuklu ve Pişekar’dır. Yanlış anlamalar, şive taklitleri söz
oyunları, hazır cevaplık başlıca güldürü öğeleridir.
Meddah :
Tek
kişilik gösteridir. Meddah, öyküler anlatırken, öykülerde yer alan
kişilerin de taklitlerini yapar. Olabildiğince, onların kılığına
bürünür. Meddah öykülerinde konuşma dili kullanılır.
Bilmeceler:
Çoğu
ölçülü, uyaklı, aliterasyonudur. Bir söz oyunu niteliği gösterir. Amaç,
bir varlık ya da nesnenin niteliklerini söyleyerek onun ne olduğunu
karşıdakine buldurmaktadır.,
Fıkralar:
Fıkralar,
nükteli küçük öykülerdir. Güldürürken düşündürmeyi de amaçlar.
Nasrettin Hoca Fıkraları, Bektaşi ve incili Çavuş fıkraları ünlüdür.
Atasözleri:
Kimin,
ne zaman söylediği belirsizdir. Uzun gözlem ve deneyimin ürünüdür.
Toplumumuzun, kültürünün, yaşam felsefesinin yansıdığı en önemli
ürünlerdir. İnsanlara öğüt vererek yol gösterir. Çoğu hece ölçüsüyle
söylenmiştir
Ninniler:
Küçük çocukları uyutmak amacıyla söylenirler. Ezgilidirler. Türkü biçimiyle oluşturulurlar.
Ağıtlar:
Ninniler gibi ezgiyle söylenirler. Türkülerin bir türü sayılabilir. Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan acı anlatılır.
Türküler:
Değişik
konularda söylenebilir. Her zaman ezgilidir. Genellikle hecenin 11′li
kalıbı kullanılır. Düzenleyicileri genellikle bilinmez.
Maniler:
Sevgi, doğa gibi konularda söylenir. Tek dörtlükten oluşur. Uyaklanışı (a a b a) biçimindedir.
